-
1 распространить
совер. в разн. знач. ахæлиу кæнын, анхъæвзын кæнынраспространить свою власть – хицауад ахæлиу кæнын
распространить учение – ахуырад ахæлиу кæнын
-
2 распустить
совер.1. (отпустить) ауадзын, суæгъд кæнынраспустить учеников на каникулы – ахуыргæнинæгты ауадзын каникултæм
2. (расправить, раскрыть) айтындзынраспустить паруса – наупæлæзтæ айтындзын
3. (развязать, ослабить) сыхалын, райхалын (зæгъæм, дзыккутæ)распустить пояс – рон сыхалын
распустить слух – дам ахæлиу кæнын, адам кæнын, атауыс кæнын
-
3 разнести
совер.1. (доставить) фæйнæрдæм фæхæссын, апырх кæнын, ахæлиу кæнынразнести письма – фыстæджытæ фæйнæ-фæйнæ ранмæ фæхæссын
разнести слух (перен.) – дам ахæлиу кæнын
-
4 ворошить
несовер. хæлиу кæнын, змæнтын; змæлын кæнынворошить сено – хос хæлиу кæнын
-
5 разбросать
совер. фæйнæрдæм фæкалын, апырх кæнын, ныххæлиу кæнын, байтауынразбросать сено – хос ныххæлиу кæнын
-
6 развеять
совер. в разн. знач. ныххæлиу кæнын, апырх кæнын, дымгæмæ ныддарын, фæсурынветер развеял облака – дымгæ мигътæ ныххæлиу кодта
-
7 раскорячить
раскорячить ноги – къæхтæ ныххæлиу (ныххæбæццæ) кæнын
-
8 расставить
совер.расставить мебель в комнате – дзауматæ равæрын уаты
расставить ноги – къæхтæ ахæлиу кæнын
-
9 рассыпать
I (что-л.) совер. – расс`ыпатьбайтауын, акалын, айдзæгъдын, ныххæлиу кæнынII (что-л.) несовер. – рассып`атьрассыпать муку – ссад акалын
тауын, калын, хæлиу кæнын -
10 рассыпаться
I (что-л.) совер. – расс`ыпатьсяакæлын, æркæлын, ныххæлиу уын, ахæлиу уынII (что-л.) несовер. – рассып`атьсямонеты рассыпались – æхцатæ акалдысты
кæлын, хæлиу кæнын -
11 разбалтывать
I несовер. (перемешивать)змæнтын, хæццæ кæнынсм. разболтать III несовер. разг. (разглашать)тауыс кæнын, дам кæнын, хæлиу кæнынсм. разболтать II -
12 разболтать
I совер. (перемешать) сызмæнтын, схæццæ кæнын II совер. разг. (разгласить) атауыс кæнын, адам кæнын, ахæлиу кæнын (исты сусæгдзинад) -
13 разгласить
-
14 разлетаться
несовер.1. фæйнæрдæм тæхын, фæйнæрдæм схъиуын, хæлиу кæнын2. разг. пырх кæнын, згъæлæнтæ кæнынсм. разлететься -
15 разносить
-
16 разбредаться
см. разбрестись -
17 развеивать
несовер. в разн. знач. хæлиу кæнын, пырх кæнын, дымгæмæ дарын, сурынсм. развеять -
18 разглашать
несовер. адæмæн хъусын кæнын, адæмыл хæлиу кæнын -
19 разноситься
несовер. хæлиу кæнын, пырх кæнынсм. разнестись -
20 распространяться
несовер. в разн. знач. хæлиу кæнын, арæх кæнынсм. распространиться
См. также в других словарях:
ДЗЫХ СХÆЛИУ КÆНЫН НАЛ СФÆРАЗЫН — Исты зæгъын, сдзурын нал сфæразын. Уæрхæджы æфсымæр хæрнæджы уыди. Æвиппайды хъуыддагæй æрвдзæфау фæцис. Дзых схæлиу кæнын дæр нал сфæрæзта. (Ф. 1990. 11.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
ДЗЫХ НЫХХÆЛИУ КÆНЫН — 1. Дзæгъæлы дзурын, æнæпайда ныхас кæнын. Цы не мбæлы, уый дзурын. Разинуть рот. Ацы æнæхæлафæй хъалтæ сæ дзыхтæ ныххæлиу кодтой. фæстæмæ, дам, мах бонджынты къæлæтмæ нæ бацæудзыстæм. (СИ. 1990. 189.) 2. Ницы аразын, рæстæг дзæгъæлы сафын. – Уæдæ … Фразеологический словарь иронского диалекта
КУЫДЗЫ ДЗЫХ НЫХХÆЛИУ КÆНЫН — Хуым. Дзæгъæлы дзурын, хыл кæнын, искæй æфхæрын. Уæдæ алыхатт, алыхатт йæ куыдзы дзых цы ныххæлиу кæны! Исчи йæ сывæллон у. (Козаты Х Æнæныгæд мард.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
ДЗЫХ ХÆЛИУ КÆНЫН НÆ УАДЗЫН — Искæй дзурын, сыбыртт кæнын нæ уадзын. Затыкать рот … Фразеологический словарь иронского диалекта
ХИ НЫХХÆЛИУ КÆНЫН — Зыд кæнын, хи æнæфсисæй æвдисын … Фразеологический словарь иронского диалекта
АДÆМЫЛ ХÆЛИУ КÆНЫН — Исты æрцæуæг хъуыддаг, цау, хабар алыран дзурын … Фразеологический словарь иронского диалекта
ДЗЫХ НÆ ФÆХÆЛИУ КÆНЫН — Ницы дзурын … Фразеологический словарь иронского диалекта
ДЗЫХ СХÆЛИУ КÆНЫН — Дзурын райдайын … Фразеологический словарь иронского диалекта
КОМ ХÆЛИУÆЙ ДАРЫН — тж. ДЗЫХ ХÆЛИУÆЙ ДАРЫН 1. Хуым. Æдзух дзæгъæлы дзурын, хыл кæнын. Батырбегмæ мæ ком хæлиуæй дарын, Дибалоны уынаффæтæ ххæст кæнын. (МД. 1988. 1.) 2. Æдзух кæугæ кæнын. Фæзæгъынц чысыл сывæллонæй … Фразеологический словарь иронского диалекта
БАДЗЕЙЫ ФЫСТЫ ХÆЛИУ НЫУУЫН — Иугæйттæ кæнын. Æцæгæлон бæстæм хæлæф кæнæм, фæлæ уым та кæрæдзийæн бынтон æцæгæлон фестдзыстæм. Бадзейы фысты хæлиу ныууыдзыстæм æмæ ма кæд не взаг баззайа, уæд хорз. (Богазты У. Уæ нæ хæхтæ, нæ бæстæ...) … Фразеологический словарь иронского диалекта
ХÆЛИУ НЫЛЛÆУУЫН — Алцæмæ хи æппарын, алцы хи бакæнынмæ хъавын; зыд кæнын … Фразеологический словарь иронского диалекта
